КРАТКА ИСТОРИЈА НА ХАРТИЈАТА
Хартијата некогаш била на врвот на модерната технологија. Навистина, материјалот што денес се користи не само за книги, туку и за пакување, чистење, декорирање и други примени, направил фасцинантно патување низ историјата за да стигне до сегашната состојба на распространетост.
СОЗДАВАЊЕ НА ХАРТИЈАТА: ПОЧЕТОЦИ
Иако Египќаните биле познати по нивната употреба на папирус пред повеќе од четири илјади години, а Кинезите низ историјата пишувале на пергамент измислен од бамбус, изумувањето на хартијата како што ја знаеме денес не се случило се до династијата Хан, која траела од 206 пр.н.е. до 220 н.е.
До неодамна, пофалбите за пронајдокот на хартијата биле дадени на Каи Лун, судски службеник кој, околу 105 година од н.е., му текнало да комбинира природни материјали како кора од дрво со влакна одделени од партали и мрежи за риболов.
ПРОЦЕСОТ НА КАИ ЛУН
Наместо едноставно врзувајќи влакна и дрво заедно во тежок свиток, процесот на Каи Лун вклучува компресирање на материјалите со процес на удирање, притоа поради тоа што материјалите поминале низ механички промени во хемискиот состав, тие можат полесно да се држат заедно во листовите.
Додека современите археолози имаат откопано карти од хартија кои се најмалку еден век од пред Каи Лун, неговата техника се чини дека довела до пресвртница во историјата на хартијата. Тој ја добил пофалбата на царот, а во текот на следните неколку векови хартијата се користела не само за пишување, туку и за пакување, торби за чај, валута и тоалетна хартија.
ШИРЕЊЕТО НА ТЕХНИКИ ЗА ХАРТИЈА
Додека за Кинезите понекогаш се вели дека ги чувале своите техники за хартија како тајна од остатокот од светот, не можеле да го спречат нивното ширење.
До 7-ми век, производството на хартија се проширило во Кореја и Јапонија, а до 8-от век (преку регионален конфликт или Патот на свилата, во зависност од тоа кого прашувате), се свртело и кон исламскиот свет.
Таму, најраните хартиени мелници (најзначајните иновации во технологијата за производство на хартија, бидејќи калапите биле најпрво користени кратко по ерата на Каи Лун) биле користени за да се направи процесот поефикасен, а со тоа и профитабилен како поголема индустрија.
ЕВРОПЕЈЦИТЕ ПОЧНУВААТ ДА ПРАВАТ ХАРТИЈА
Арапскиот свет, исто така, се шпекулира дека бил таинствен кога станува збор за нејзините процеси на создавање хартија. Можеби поради таа причина, процесот не преовладувал во Европа се до неколку векови по неговиот вовед во исламскиот свет.
Покрај нивното задоцнето откритие, Европејците се покажале како способни мајстори на уметноста за производство на хартија. Во 19-от век во Европа модерните техники за хартија првпат се вкорениле во форма на пософистицирани машини за хартија.
Машините (од кои најважна е Лондонската машина Fourdrinier, која се здобила со патент во 1801 година и останува основа за најсовременото печатење) можеле да создадат континуирани мрежи хартија, кои пак потоа можеле да се пресечат во индивидуални листови.
МОДЕРНО ВРЕМЕ
Во 1830-тите, оваа иновација била комбинирана со уште една еднакво важна иновација, искористување на дрвната смеса како замена за смесата од партали. Дрвената смеса станала стандард за весниците и за поевтино печатење на книги (и останала норма за принтање за масовниот современ пазар).
Распространетоста на хартијата денес е резултат на ова откритие и лесно може да се замисли трансформативниот ефект кој евтината хартија го имала врз индустријализираните општества – со тоа што некогаш било огромен напредок во технологијата да стане вообичаен, но не помалку важен аспект на модерниот живот.
Се разбира, низ вековите можеме да забележиме подобрувања не само во квалитетот на масовно произведената хартија, туку и на рачно изработената хартија. Традиционалните техники за производство на хартија се усовршени во модерната ера и хартијата веќе е погодна за атрактивни уметнички предмети, како и совршени, квалитетни печатења на книги.
